Het kan niet missen: we zijn op het centrale plein van het oude Guarda! Ook hier is de moderne stadspromo doorgedrongen. De stoere middeleeuwse kathedraal met zijn achthoekige torens, opgetrokken uit het wat sombere graniet van deze streek, laat zich echter niet overtroeven door de opdringerige vormgeving van onze tijd. Deze vormt een van de belangrijkste attracties van de stad. Guarda is de hoogst gelegen stad van Portugal (dit plein ligt op 1.056 m) en ligt aan de oostkant van de Serra da Estrela, niet zo ver van de Spaanse grens. De stevige verdedigingsmuren en robuuste torens van weleer behoeven dan ook geen verwondering te wekken. Veel huizen in de smalle straatjes die vanaf het plein uitwaaieren naar de stadsmuren zijn nog niet gepleisterd en tonen nog het grijze graniet waaruit ze zijn opgebouwd.
Vanaf het mooi bescheiden kerkje van Sao Vicente naar de Porta d'el Rei vonden we de Judiaria. Eind 14e eeuw groeide deze Joodse wijk en haar populatie als gevolg van de jodenvervolgingen in Castilië. In de 15e eeuw woonden er zo'n 750 mensen. De positie binnen de stadsmuren en bij de toegangspoort bevorderde de commerciële activiteiten. Behalve een synagoge en verschillende winkels en ambachten, waren er ook een watermolen voor het malen van granen, waterbronnen en een eigen begraafplaats. Vaak woonden de families boven hun winkel; een brede deur gaf toegang tot de winkel, een smalle deur of een trap naar de woonruimte. Dat is hier en daar nog wel te zien.
De gematigd tolerante houding ten opzichte van de joden in Portugal was niet geheel zonder eigenbelang. Maar toen in 1496 koning Manuel met de dochter van de Spaanse koningen Isabella en Ferdinand trouwde, wilde zij alleen naar Portugal komen als de hele joodse gemeenschap zou worden bekeerd tot het katholieke geloof, zoals dat in Spanje was gebeurd. De joodse gemeenschap kon kiezen: vluchten of zich bekeren. Velen deden dat laatste voor de schijn en bleven hun eigen geloof in het geheim beoefenen. De naam marranen voor deze mensen was niet echt positief.
De geschiedenis achter dit stadsdeel vonden wij eigenlijk boeiender dan deze wijk in Guarda zelf. Het was er uitgestorven en oogde zeer gesloten. Dat zou in Belmonte anders zijn, zoals we later op onze reis zouden ervaren. Langs de buitenmuur van de historische stad met een geweldig uitzicht over de omgeving en door smalle straatjes liepen we terug naar het grote plein. Daarbij viel het op dat veel van de historische huizen verlaten of zelfs ernstig in verval waren - niet een beetje, maar volledig ingestort zodat alleen bouwpuin, huisafval en onkruiden resteerden achter de gevel. De oude stad is lange tijd welvarend geweest, maar met de uitgebreide nieuwbouw, nieuwe voorzieningen en de verhuizing van het raadhuis naar buiten de muren, verdween ook de animo uit het historische stadscentrum. Daar kan geen welkom GUARDA iets aan veranderen.
Wij hadden voor de lunch nog juist tijd om de Sé Catedral te bezichtigen en te beklimmen. Wij vonden het wel een imposante kerk met de hoge gewelven en het prachtige retabel "Pedra de Ança" (uit Ança-steen gehouwen).
Een lekkere espresso met een kersverse pastel de nata op een terras zette ons weer met beide benen op de grond. Het werd tijd om nog wat in de winkelstraat met regionale specialiteiten rond te neuzen en de auto op te zoeken. Olijfoliën, verse kaasjes, noten, wijn, bérgen pantoffels, petten en schapenvachten voor koudere tijden, couleur locale.
Langs de Misericordia kerk liepen wij terug naar beneden naar de grote shopping-mall, waar we onze auto hadden geparkeerd. We wilden van hier de bergen in, natuur snuiven.
Ik heb een flinke lacune in mijn kennis omtrent de geschiedenis van de joden in Portugal - of meer algemeen het Iberisch schiereiland - geconstateerd. Het maakte me wel nieuwsgierig. Ik vond een paar aardige websites, die niet al te diep graven, maar wel enig inzicht geven:
Geen opmerkingen:
Een reactie posten