Oorlogsmuseum Mémorial de Falaise

Onze laatste dag in Falaise was een regendag. 's Morgens hebben we eerst wat inkopen gedaan voor de volgende dag, want het weekend biedt niet overal de mogelijkheden om inkopen te doen en al helemaal niet in de streek waar wij naar toe zouden gaan. De middag was een uitstekende gelegenheid om het oorlogsmuseum te bezoeken. 

Aan het hooggelegen Place Guillaume le Conquérant ligt het Mémorial de Falaise. Het geeft veel, vooral documentaire informatie over de oorlogstijd en bezetting in Frankrijk, niet zozeer militair en technisch, maar vanuit het perspectief van de bevolking. Het dagelijks leven in bezettingstijd, tijdens de Slag om Normandië en de na-oorlogse periode. De bovenste etage gaat vooral over de bezetting en het optreden van de Duitsers - het Vichy regime, onderwijs, werving van jongeren, bonnenboekjes, Arbeitseinsatz, Jodenvervolging, verzet etc. Daarin zagen we overeenkomsten met Nederland. 

De 1e etage was vooral gewijd aan de slag om Normandië, de talloze en intensieve bombardementen zowel van geallieerde als van Duitse zijde. Falaise ("de zak van Falaise") was een van de laatste plaatsen waar tot het laatst toe hard gestreden is, waardoor een definitieve doorbraak voor de geallieerde troepen mogelijk werd. Ik meen ergens gelezen te hebben dat na afloop zo'n 80% van alle huizen en andere gebouwen in puin lag. De bevrijding ging gepaard met vreugdegevoelens, maar veroorzaakte dus ook veel leed. Ook de stationering van geallieerde troepen was niet altijd in alle opzichten een bron van vreugde.

Meubels, huisraad en tal van andere attributen geven een extra dimensie aan het foto- en documentatiemateriaal. Een van de inwoners heeft zijn persoonlijke fotoboek aan het museum geschonken met tal van originele foto's van de gehavende kerk en stad. Bij de bouw van dit museum stuitte men op de fundamenten van een platgebombardeerd huis. De vloer van de filmzaal op de benedenverdieping is doorzichtig en biedt een kijkje op de gruzelementen, inclusief een klein speelpopje. Het is al weer jaren geleden dat we naar de landingsstranden in Normandië zijn geweest. Indrukwekkend. Dit museum in Falaise laat weer een ander facet zien van die vreselijke oorlog. Met het besef dat het er op verschillende plaatsen in de wereld op dit moment even hevig aan toe gaat.......

Gedurende de nacht van 17-18 augustus heeft de Duitse luchtmacht het Place Guillaume, waar Canadese legertrucks gestationeerd waren, bestookt met vuurbommen. Rond 300 inwoners waren eerder de Trinitékerk in gevlucht, omdat deze nog steeds veilig leek. Maar ook de kerk werd op verschillende plaatsen getroffen door bommen. Gelukkig bleef het voorportaal waar ze waren gespaard, en konden ze op een goed moment wegvluchten. De gerestaureerde kerk van nu is ook een gedenkplaats geworden met informatiepanelen die op hun beurt weer iets toevoegen aan wat het museum biedt. Het kasteel van Guillaume heeft wel wat averij opgelopen maar heeft als in alle voorgaande eeuwen het strijdgewoel doorstaan.

Op het plein met de kerk, het museum, het gemeentehuis en daarachter het kasteel staat een tank met foto's van talloze militairen van diverse herkomst en het woord Vrede in vele talen. Maar daar staat ook fier en hoog te paard Willem de Veroveraar, als een held, maar ook een oorlogsvoerder pur sang, zou ik zeggen. Stof tot nadenken. Morgen trekken wij naar vreedzamer streken.