De Dornburger kastelen en tuinen, van Renaissance naar Rococo en Bauhaus

Hoog boven het dal van de Saale, aan de rand van de steile kalksteenkliffen, torenen de drie kastelen van Dornburg. De kastelen zijn destijds afzonderlijk gebouwd, maar in later tijden tot één geheel gevormd, verbonden door prachtige tuinen in verschillende stijlen. Het "Altes Schloss" is het oudste van de drie (rechts op de foto onder), het "Renaissanceslot" is aan de andere kant gelegen en daartussenin bevindt zich de jongste van de drie, het "Rococokasteel".

Vanuit Porstendorf is de afstand gering, maar we hebben de auto genomen om de steile weg naar Dornburg met enig gemak te kunnen nemen. Op de centrale Markt vertellen informatiepanelen over de geschiedenis van het stadje, die niet alleen teruggaat tot zeker 934, maar die ook illustere personen kent: Otto II is hier geboren; Dornburg was de Pfalz van de Otto's.

De Marktplatz heeft nog niet lang zijn huidige vormgeving, het Sankt Jacobikerkje dankt zijn uiterlijk aan de wederopbouw na een grote brand in 1717, maar de fundamenten van het kerkje behoren tot de oudste delen van het stadje. Tussen rijk versierde  elementen als het doopvont en de kansel, vonden we een mooie fototentoonstelling van strak vormgegeven Bauhaus architectuur. Zelfs stokoude kerkjes gaan niet zomaar voorbij aan 100 jaar Bauhaus in deze streek!

Ook de oude pastorie tegenover de kerk is na de brand van 1717 weer opgebouwd.

We liepen over het plein naar beneden en daar, voorbij het kerkje, sprong het kleurrijke Rococopaleis meteen in het oog.  

In de vele rozen in roze, lila en wit-tinten werden de kleuren van het paleis herhaald.
Wij lieten ons graag verleiden door de fraai aangelegde tuinen en liepen onder de weelderige rozenbogen van het Rococoslot naar het lager gelegen terras, vanwaar we het Saaledal naar alle kanten tot ver konden overzien.

Richting het Renaissanceslot gingen de symmetrie en strenge geometrische lijnen van de baroktuin over in de ongedwongen curves van de natuurlijker Engelse landschapstuinen. 

In het Renaissanceslot kun je toegangskaarten kopen als je ook nieuwsgierig bent naar het interieur van de twee jongste kastelen. Op de benedenetage is een wisseltentoonstelling, boven leeft Goethe permanent voort. Goethe heeft hier in de zomer van 1828 een paar maanden verbleven en zijn Dornburger Gedichte geschreven. De suppoost was wel blij met onze belangstelling en vertelde graag over Goethe, de goudklomp en nog meer. Wij vonden het bezoek aan dit slot met al het stoere én verfijnde houtwerk zeker de moeite waard.

In het Rococopaleis belandden we in een heel andere wereld. Eerst werden we naar de bovenverdieping gedirigeerd, waar een tentoonstelling met verschillend werk van Wilhelm Löber was ingericht in sobere vertrekken. Löber was beeldend kunstenaar, opgeleid in het Bauhaus in Weimar, en is vooral bekend geworden als keramist. We zouden daarmee even later verder kennis maken.

Vanuit de centrale hal op de benedenetage hebben we de omliggende vertrekken verkend. De tere pasteltinten van de kunstige stucplafonds contrasteerden en harmonieerden met de warme en intense kleuren van het gemarmerde stucwerk op de wanden, van de houten vloeren, meubels en draperieën. Keken we hier onze ogen al uit, toen we beneden kwamen werden we verrast door een volledig ingerichte eetzaal (eind 19e eeuw neorococo) in blauw en wit, waarbij vooral het vele rijk gedecoreerde porselein opviel. Neem nou die kachels!

 

Een historische prent toont het oude slot op de voorgrond. Dit is begin 16e eeuw gebouwd op de plaats van een middeleeuwse burcht en onder Joh. Friedrich II von Sachsen verder uitgebreid tot de huidige vorm. Het is tegenwoordig door de Friedrich-Schiller-universiteit in Jena in gebruik als ontmoetingscentrum en niet voor publiek toegankelijk.

Wij lieten het Rococopaleis achter ons terwijl we over de bloemrijke tuinpaden langs de bergwand naar het Altes Schloss liepen. Beneden ons de smalle terrassen van de wijngaarden, die in feite het oudste deel van de tuinen vormen.

Meer gedetailleerde informatie over de drie kastelen op:
https://www.dornburg-saale.de/pages/dornburger-schloesser.html

Van het Rococoslot staken we schuin de straat over naar de gebouwen die ooit de keramiekwerkplaats van het Bauhaus zijn geweest. Walter Gropius, oprichter en leider van het Bauhaus in Weimar, stond aan de wieg van deze werkplaats in 1920 voor zijn studenten. Sinds kort is het gebouw ingericht als museum. Aan een kant is een tentoonstelling van werkstukken met de geschiedenis van de werkplaats en de kunstenaars die hier met hun familie leefden en werkten, in een overzichtelijke tijdlijn. Aan de andere kant kom je in de werkplaats zelf met alle materialen, mallen, draaibanken, machines etc. Daar komt het verhaal verder tot leven.
Ondanks onze eerdere plannen en 100-jaar-Bauhaus zijn we tijdens ons verblijf in Jena niet meer naar Weimar geweest. Dit vulde het hiaat - ook in onze kennis - een beetje op. Website:
https://www.thueringen.info/bauhaus-werkstatt-museum-dornburg.html