Woensdag 19 juni. Het was warm weer. Door de voorspelde regen- en onweersbuien lieten we ons niet weerhouden van een fietstochtje naar Jena: een mooi en relaxed ritje van goed een half uur op onze e-bikes; bovendien te verkiezen boven de auto, omdat de stad door allerlei wegwerkzaamheden wat lastig toegankelijk was. De fietsen konden we gemakkelijk parkeren bij het centrum. Het oude stadshart is niet zo groot, gemakkelijk te belopen. In de Oberlauengasse trok deze fraaie deur van Gaststätte Zur Noll eerst onze aandacht en daar vonden we toevallig ook meteen de VVV (hoofdingang aan de Markt) . Met de stadsplattegrond in de hand liepen we dit straatje langs leuke winkels en terrasjes uit en kwamen we op de Marktplatz. Aan de overkant viel meteen het historische Rathaus (laatgotisch, 1377-1413) op - het schijnt een van de oudste stadhuizen van Duitsland te zijn. Op de klok (1756) zien we de zg. Schnapphans die elk uur een bal (symbool van de menselijke ziel) probeert te vangen. 
Van 1995-1998 hebben de laatste grote restauraties aan het stadhuis plaatsgevonden. Ik vond geen vermelding van oorlogsschade en dat zou een wonder zijn, want aan het eind van WOII is een groot deel van het historische centrum van Jena door luchtaanvallen in puin gelegd. Daardoor en door de herbouwplannen onder het communistische regime is er weinig van het historische centrum bewaard gebleven. Jena heeft door de eeuwen heen woelige tijden gekend zowel in oorlog- als in vredestijd. Economische welvaart en perioden van malaise en neergang hebben elkaar afgewisseld. Zo is Jena de geschiedenisboekjes ingegaan vanwege de beslissende overwinning die Napoleon hier behaalde op de Pruisen op 14 oktober 1806. Maar de naam van de stad is ook onlosmakelijk verbonden met het Jenaplan-onderwijs, met literatuur, kunsten, techniek en wetenschappen in het algemeen. Goethe, Schiller en Hegel o.a. hebben in Jena hun sporen en namen achtergelaten.
Wij hadden de Marktplatz achter ons gelaten en kwamen bij de gotische St Michaelkerk (15e, 16e eeuw). Deze heeft in WOII ernstige schade opgelopen, maar is in de naoorlogse jaren gerestaureerd. Luther heeft meermalen van deze kansel (van voor 1506) gepredikt en in de stad met studenten gediscussieerd. In Jena begon de Reformatie in 1523 en dat ging niet zonder slag of stoot. Karel V verzette zich tegen de Reformatie. Door die oorlog kon de bronzen grafplaat van Luther niet naar Wittenberg vervoerd worden, zodat deze nog steeds in de St. Michaelkerk is. Aardige bijkomstigheid. In Wittenberg is een kopie.
De thermometer op de buitengevel van de Goethe Galerie stond inmiddels op 37,6℃. In winkelen zijn we gewoonlijk niet zo geïnteresseerd en het was ook niet alleen de verkoeling die op dat moment aantrekkelijk was, maar juist de spannende combinatie van de strakke ritmische gevels van de voormalige bedrijfsgebouwen van Zeiss met de nieuwbouw van het winkelcentrum die onze nieuwsgierigheid prikkelde. Immers, Jena is ook de stad van licht, glas en optiek. In de tweede helft van de 19e eeuw heeft Jena zich dankzij Carl Zeiss, Otto Schott en Ernst Abbe ontwikkeld tot een van de belangrijkste industriesteden van Duitsland. En dat heeft ook weer een paar bijzondere gebouwen opgeleverd.
Bau 15 (gebouwd in 1915) was het fabrieksgebouw van Zeiss, de eerste hoogbouw in Duitsland, ontworpen door Friedrich Pützer naar voorbeeld van de Amerikaanse wolkenkrabbers. Tijdens het interbellum kwam nog een architectonisch belangrijk stuk hoogbouw tot stand nl als administratiekantoor van de Zeiss hoofdvestiging: het Ernst Abbe Hochhaus ofwel Bau 36 (linker foto onder). Overigens is ook Bau 15 in de oorlog zwaar getroffen en later hernieuwd opgebouwd.
Er is meer vooruitstrevende hoogbouw in de stad, zoals de Jen Tower, die zijn oorsprong vindt in de voormalige Carl Zeiss fabriek.
We kwamen aan de andere kant van de Goethe Galerie bij een parkje waar het Ernst Abbe Denkmal staat - ontworpen en gebouwd door Henry van de Velde. Het was niet (meer) toegankelijk.
Laten we dit Zeiss hoofdstuk afsluiten met het Optik Museum. Unieke kans om dit nog te bezoeken voordat het voorlopig zou sluiten. Maar ondanks onze interesse en de regen die inmiddels inzette, besloten we toch nog wat verder door de stad te wandelen. Bij de VVV kon je een stadswandeling boeken met gids langs Bauhaus en Art Nouveau. (Dit jaar 100 jaar Bauhaus!) Vanwege de tijd hebben we ook dit niet gedaan, maar op eigen houtje ontdekten we de Jahnstrasse.
En na wat omzwervingen kwamen we weer in het stadscentrum, net op tijd om onder een luifel te schuilen voor de regenbui die nu echt losbarstte. Door de Johannistor, waar nog een stukje van de oude stadsmuur te zien was, liepen we de binnenstad weer in. Oude huizen, de glanzende Jen toren, terrassen, een gezellig uitgaansleven mede dankzij de studenten. Ik heb gelezen dat Jena na de eenwording een flinke dip heeft meegemaakt, maar dat inmiddels de overgang naar een markteconomie is gemaakt en dat het een van de belangrijkste economische centra van het voormalige Oost-Duitsland is. Bovendien werd de universiteit uitgebreid en zijn er nieuwe onderzoeksinstituten opgericht.
Wij kwamen terug bij de St Michaelskirche en tot slot op de Marktplatz waar we ons rondje Jena afsloten op een terras. De zon brak weer door, de stoelen hebben we afgedroogd en zo konden we bij het Kartoffelhaus even heerlijk genieten van een lekker glas wijn en een goede lunch, voordat we de fiets weer opzochten voor de terugtocht.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten