Naumburg aan de Strasse der Romantik, Saale-Unstrut

Naumburg ligt evenals Jena aan de Saale, op zo'n 40 minuten rijden naar het noordoosten, aan de Strasse der Romantik. Saale-Unstrut wordt deze regio wel genoemd en het gelijknamige toerismebureau spreekt lovende woorden over de stad waar "de middeleeuwen zich van hun mooiste kant laten zien". Tot de Amerikaanse bombardementen in april 1945 is de stad de oorlog redelijk doorgekomen; die luchtaanvallen hebben wel veel schade aangericht en mensenlevens gekost, maar de meeste historische gebouwen bleven gespaard. Daardoor kunnen wij nu nog genieten van het oude centrum met talloze fraaie herenhuizen, die getuigen van een rijk verleden. Statige huizen in de bouwstijl van renaissance en barok omringen het centrale marktplein, daken met meerdere verdiepingen, rijk versierde gevels en poorten herinneren aan de tijd dat handel en koopmansbeurzen de burgers rijkdom en invloed brachten. Maar de stad dankt vooral zijn bekendheid aan de Dom, die wel een van de mooiste gotische gebouwen van Duitsland wordt genoemd. Een mijlpaal in de kerkgeschiedenis: de eerste evangelische bisschop (ter wereld) is in de Dom gewijd in aanwezigheid van Maarten Luther zelf. Maar ook beroemdheden als Johann Sebastiaan Bach en Friedrich Nietsche hebben hun sporen in deze stad achtergelaten. 

Wij liepen het stadscentrum in via de Salzstrasse. Hier en daar getuigen bordjes of jaartallen in de gevels niet alleen van het oorspronkelijke bouwjaar, maar ook van de renovatie en restauraties die in de loop der jaren - met name na de val van de Muur - hebben plaatsgevonden. Veel chique huizen hebben een herbestemming gekregen als hotel of op straatniveau als winkel. 

En zo bereikten we als eerste niet de Dom, maar een andere belangrijke kerk voor de stad: de Stadtkirche St. Wenzel. De bouw begon in 1426, maar halverwege de 15e eeuw vonden een aantal grote stadsbranden plaats, die ook de voltooiïng van de kerk vertraagden. De toren is hoger (72m) dan die van de Dom en deze herbergt de woning voor de toren- annex stadsbrandwachter.  De toren kan bezocht worden. De buitenzijde van de kerk toont de laatgotische architectuur en ziet er wat somber uit, het interieur is barok vormgegeven en oogt verrassend licht.

Van de barokke overdaad zoals van de preekstoel en het hoogaltaar zijn wij nooit zo gecharmeerd, maar om de pracht van het Hildebrandt-orgel konden we niet heen. Het orgel werd tussen 1743-1746 gebouwd door Zacharias Hildebrandt. Het was Johannes Sebastiaan Bach, die samen met orgelbouwer Joachim Silberman het orgel heeft getoetst en goedgekeurd; Bach 's schoonzoon is later op aanbeveling van J.S. als vaste organist aangenomen. Bij onze binnenkomst werd het orgel bespeeld en konden we al genieten van de rijke klankkleur, maar we werden ook uitgenodigd om een uurtje later een concert voor een toeristengezelschap bij te wonen en zo konden we nog meer genieten, terwijl we van de toelichting van de reisleider nog het een en ander leerden over dit prachtige instrument.

 

Maar ook zonder concert was dit kerkbezoek de moeite waard: van oude grafstenen, de schilderijen van Lucas Cranach de Oudere tot een expositie van moderne kunstwerken.
De huizen rond het Marktplein zijn gebouwd na de stadsbrand van 1517 in renaissance- en barokstijl. Geen gebouw is hetzelfde en de kleuren zijn velerlei, maar toch vormt het geheel een mooie architectonische eenheid. Opvallend vonden we de boogvormige erkers, die we nog nergens anders hadden aangetroffen. Vele daken toonden meerdere verdiepingen; deze dienden in de middeleeuwen tijdens de bloeitijd van Naumburg als opslagplaats voor handelswaren. We lazen hier geschiedenis: Luther verbleef op nummer 3 tijdens zijn reis naar de Reichstag in Worms; Karel V verbleef in 1547 op nummer 10, het "Kayserschen"-huis, met zijn mooie eikenhouten poort van eind 17e eeuw.  Terug naar het hier en nu: wij hebben daar later in de middag  op het terras heerlijk gegeten met een goed glas wijn!

Achter het gebouw met boogerkers dat nu als VVV dienst doet, de St Wenzel

Markt 10 "Kayserischen Haus" 

Aan de andere kant van het plein staat het Rathaus, dat eveneens na de stadsbrand op deze locatie een plek heeft gekregen, gebouwd tussen 1517-1528. Boven de rijk gedecoreerde poort het wapen van het keurvorstendom Sachsen.

Het huis Hohe Lilie aan de noord-westkant is het oudst bewaard gebleven burgerlijk huis in Naumburg. Eigenlijk is het door de eeuwen heen door herbouw en verbouw na branden en wisseling van eigenaars een complex van aaneengeschakelde gebouwen geworden. Het oudste gedeelte is een middeleeuwse toren uit de 13e eeuw Sinds 1999 doet het dienst als museum waar de historie van de stad uit de doeken wordt gedaan.

Wij liepen door richting de Dom, genietend van het mooie weer en de ontspannen sfeer in de kleurrijke straten van Naumburg.

De Dom - de Petrus- en Pauluskathedraal - is aan de buitenzijde indrukwekkend, maar van binnen eigenlijk nog meer en niet alleen door de "mooiste vrouw van de Middeleeuwen" door wie Walt Disney zich liet inspireren. Zie het volgende blogbericht. Deze Uta van Ballenstedt lijkt bijna het uithangbordje van Naumburg en wordt tegenwoordig ook commercieel behoorlijk uitgebuit.  Na ons bezoek aan de Dom hebben we nog een poosje in de oude stad rondgezworven en ons gelaafd bij Carolus Magnus op het plein voordat we de terugtocht naar Jena aanvingen.

De Maria Magdalenakerk en de Marientor (1446), een van de oude stadspoorten.

Wij lieten de historie van Naumburg achter ons, warm oplichtend in de avondzon.
Een deel van mijn historische kennis dank ik aan een recent artikel in het historisch tijdschrift Historiek: https://historiek.net/naumburg-stad-saksen-anhalt/71776/