De Serra da Estrela wordt ook wel het "dak van Portugal" genoemd. Het is de hoogste bergketen in het binnenland van Portugal met op 1993 m. de top van de Torre. 100.000 ha. natuurpark met tal van bronnen, rivieren, meren, gletsjervalleien, bossen en een zeldzame flora en fauna. De historie van de kleine bergdorpjes gaat terug tot ver voor de Romeinse tijd, toen de Lusitaniërs hier woonden. De Visigoten kwamen en islamitische volkeren, voordat de streek met de christelijke herovering door D. Afonso Henriques, de eerste koning van Portugal, onder Portugese heerschappij kwam. Wij wilden deze dag de noordelijk gelegen dorpjes Linhares en Folgosinho bezoeken en een natuurwandeling maken. Vanuit Guarda gingen we over de A25 tot Celorico da Beira, dan N17 naar Linhares. In het mooie dal aan de voet van de bergen reden we tussendoor bloemrijke weiden voor de koeien, landbouwpercelen, verspreide bosschages en fruit- en olijfbomen. We waren nog in de zon, maar in de verte zagen we de torens van het hoog gelegen Linhares tegen de dikke wolken afsteken.
Wij parkeerden onze auto bij het romaanse Misericordia kerkje en gingen te voet verder het dorp in. Wie een film wil schieten die zich afspeelt in de Middeleeuwen, kan hier zo aan de slag. Een wasbekken waar de lakens lagen te drogen, zag blauw van de zeep, maar in de andere, heldere bak voelden een stel kikkers zich heel goed thuis. Alleen het café van Maria, waar we na afloop een espresso hebben genoten, was duidelijk geheel vernieuwd. Maar het aangrenzende forum, de schandpaal en verschillende waterbronnen bestonden nog uit dezelfde granietblokken als vele eeuwen geleden en dat gold voor de meeste straatjes en huizen. En anders wel voor het kasteel waarvan de muren en torens in opmerkelijk goede staat verkeerden.
Het kasteel is op het hoogste punt van het granieten massief gebouwd, eind 11e tot begin 12e eeuw. Het maakte deel uit van de verdedigingslinie voor de Mondegovallei en heeft tot de 17e eeuw deze strategische functie vervuld. Vanaf het fort heb je een magnifiek uitzicht over het dorp, de omringende valleien en bergen. De torens hadden nog steeds een woonfunctie: massa's gierzwaluwen vlogen af en aan om hun jongen te voeden die blijkbaar in alle gaten en kieren tussen de oude stenen genesteld waren. De vogels vlogen soms rakelings langs ons heen. Heel veel gierzwaluwen doen Portugal aan als pleisterplaats op hun trektochten tussen Afrika en het noorden, maar er zijn ook flinke broedpopulaties. Zoals hier dus. Prachtig!
We daalden weer af naar de vallei en reden vervolgens door een vriendelijk berglandschap naar Folgosinho. Veel jong groen en kale bomen deed vermoeden dat hier bosbranden zijn geweest. En naarmate we het dorpje naderden kon dat niet meer missen. De burcht bovenop de berg tekende zich van verre tegen de lucht af, maar werd al snel in de steeds dichter wordende bewolking gehuld.
Prachtige flora, bloemrijke weiden, maar ook veel zwartgeblakerde staken van bomen. Rond het dorp aan de andere kant zou dat nog erger worden. Het gaf een angstwekkend en wat spookachtig en sinister beeld, nog versterkt door de wolken die ons, eenmaal in het dorp, geheel omhulden. De burcht hebben we niet meer beklommen. Die was zelfs van nabij nog nauwelijks te zien.
Een belangrijke rol in Folgosinho spelen de vele bronnen en fonteinen en het zuivere water, waarom het dorp bekend staat. Er zijn vele legenden en een hele cultus aan de bronnen en fonteinen verbonden. Vele mozaïeken zowel bij de fonteinen als op de huizen geven in woord en beeld blijk van deze legenden en verering. Bij deze bron zien we links de legendarische Viriato die ten strijde trok tegen de Romeinen en in Folgosinho geboren zou zijn. Rechts een Portugese generaal die een beslissende rol speelde in de 14e eeuw in de strijd tegen Castilié. Agua da Serra, Soldada pra Guerra luidt het gedicht tussen beide helden. Volgens de legende zou D. Afonso Henriques met zijn leger uitgeput door de vervolging van de Moren, aan de voet van de berg rust hebben gehouden en zich gelaafd hebben aan het water van Folgosinho. De mist voedde de mystiek in het dorp.
Een flink aantal bochten verder losten de wolken langzaam maar zeker op in de zon en konden we genieten van de weidse brem-gele bergen. We staken de Rio Mondego over; wat een klein stroompje was het hier nog! Prachtig landschap met wat boerderijen en landerijen in het dal. Wij reden weer omhoog tot een punt, waar een korte wandelroute naar een kapelletje was (PR 13/14). Daar was het paradijs op aarde voor de flora- en vlinderliefhebber. Zoveel wilde struiken en bloemen bij elkaar heb ik zelden meegemaakt. Rob ging maar even rustig ergens zitten om van het uitzicht te genieten, terwijl ik uit mijn dak ging en op mijn buik voor foto's.
Via Manteigas, Valhelhas en Belmonte zijn we teruggereden naar Guarda. Helaas was er onvoldoende tijd over om het dal van de Zêzere te verkennen. Het schijnt heel mooi en ook zeer bloem- en vlinderrijk te zijn. Dat bewaren we voor een volgende keer.
Gedetailleerde informatie over de dorpjes en (wandel)mogelijkheden in de Serra vind je niet ruimschoots. De volgende websites vond ik leuk en nuttig, ook als we nog eens willen terugkeren (in Nederlandse vertaling):
- over Linhares
- privéblog over Linhares
- uitgebreide site over Folgosinho en zijn legenden.
- site voor wandelen in Serra met achtergrondinformatie
- Komoot is een betaalde app met tal van wandel- en fietsroutes in heel Europa.
- geologie, flora en fauna van de Estrela
Van de flora en vlinders heb ik nog een apart verslag gemaakt in de volgende post
Geen opmerkingen:
Een reactie posten